Μακρυχώρι-Μανίκια- Κολέθρα

 Έτσι ξεκινώντας από την κάτω Σέτα και περνώντας μέσα σ’ ένα αλπικό τοπίο, που σου κόβει την ανάσα στη θέα του, φτάνετε στο Μακρυχώρι, ένα ορεινό χωριό, κτισμένο σε υψόμετρο 530μ. σε πλαγιά βουνού.

Άγριοι ορεινοί όγκοι με απότομες χαράδρες, επιβλητικές γυμνές πλαγιές, θαμνώδεις εκτάσεις, αρωματισμένες από τις μυρωδιές των άγριων βοτάνων,συνθέτουν το τοπίο του χωριού.  

Αξιόλογη είναι ηβυζαντινή εκκλησία του Αγ. Δημητρίου, σταυρεπίστεγη,που χρονολογείται από τον 14ο αιώνα.

Η κτητορική επιγραφή του ναού σώζεται. Είναι γεμάτη με πανέμορφες τοιχογραφίες,που περιλαμβάνουν ολόσωμες απεικονίσεις αγίων και μαρτύρων, τη Δέηση, εικόνες από τη ζωή του Ιησού, της Θεοτόκου και του Αγ. Δημητρίου. Σύμφωνα με την απογραφή ο ναός ανακαινίστηκε το έτος 1303 μ.Χ.  με έξοδα του Μιχαήλ Ταμισά.

Αφού λοιπόν απολαύσουμε την περιήγησή μας στο χωριό, ας συνεχίσουμε για τον επόμενο προορισμό μας και την ανακάλυψη νέων εικόνων στην περιοχή των Μανικίων.

Η απαράμιλλη ομορφιά της φύσης μας αποζημιώνει, αφού πέρα από τις πολύ εντυπωσιακές και απότομες πλαγιές του Κόστυλα, του ασβεστολιθικού βουνού μήκους 3χλμ, τον οποίο στην αρχαιότητα ονόμαζανΤρύχα, θαυμάζοντας ολόγυρα το τοπίο, το βλέμμα μας χάνεται  μια προς το γεμάτο έλατα οροπέδιο της Μελεϊνας, που περιτριγυρίζεται από τα βουνά Σκοτεινή, Ξηροβούνι και Μαυροβούνι και μια προς το πανέμορφο φαράγγι που διασχίζει ο Μανικιάτης ποταμός γνωστός από την αρχαιότητα ως Νέδων. Τα νερά από την πηγή της Ατιτσούς τροφοδοτούν τον ποταμό σχηματίζοντας στην περιοχή των Σκαπέτων έναν καταρράχτη. Στη συνέχεια ο Μανικιάτης ενώνεται με τον Μακρυχωριάτη και διασχίζοντας το φαράγγι συνεχίζει με λιγότερη ορμή προς το Στόμιο, στο Αιγαίο, όπου και εκβάλλει.Βράχια απότομα σμιλεμένα και χρωματισμένα από τον αγέρα και το νερό, αγριολούλουδα πολλών ειδών, δέντρα, πουλιά, πέρδικες και μικρά ζώα του δάσους θα σε συντροφεύσουν στην περιήγηση αυτή.

Πολλά τα μνημεία της φύσης, αλλά εξίσου αρκετά και ωραία τα δημιουργήματα των ανθρώπων: παλιές εκκλησιές και ξωκλήσια σκαρφαλωμένα στα βράχια, τα ερείπια του κάστρου της Δραγονέρας, ερείπια από πολύ παλιά σπίτια και τάφοι στην περιοχή‘’Κρύο Νερό’’, επισφραγίζουν αυτή την ιστορικότητα. Αξιοθαύμαστος ο ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου στην πλατεία του χωριού, τα ξωκλήσια του Αγ. Γεωργίου, του Αγ. Κωνσταντίνου που βρίσκεται στα απόκρημνα βράχια του Κόστυλα και το εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία, το οποίο βρίσκεται στο βουνό της Σκοτεινής στο δρόμο προς το υπό κατασκευήν φράγμα. Συνεχίζοντας το δρόμο προς τη Βρύση, συναντάμε το ξωκλήσι της Παναγιάς της Δραγονέρας, πάνω από το Μανικιάτη ποταμό, που είναι επισκέψιμο και πιθανολογείται πως χτίστηκε πάνω στα ερείπια αρχαίου ναού της θεάς Άρτεμης. Κοντά στο εκκλησάκι υπάρχουν ερείπια του κάστρου της Δραγονέρας, που επόπτευε το φαράγγι του Μανικιάτη και κτίστηκε τον 8ο αιώνα μ.Χ.

Ο γραφικός οικισμός των Μανικίων βρίσκεται σε υψόμετρο 450μ., 2 περίπου χλμ. μετά από το Μακρυχώρι, στον ορεινό όγκο της κεντρικής Εύβοιας και στην σκιά του απόκρημνου Κόστυλα.                                                                                                                                                     Η περιοχή γύρω του και ιδιαίτερα το οροπέδιο της Μελεϊνας αποτελεί αντικείμενο έρευνας σπηλαιολόγων από όλη την Ευρώπη και για χρόνια πεδίο μελέτης του Σπηλαιολογικού Ελληνικού Εξερευνητικού Ομίλου (ΣΠ.ΕΛ.Ε.Ο.), ο οποίος το 1987 μετά από τέσσερεις αποστολές εξερεύνησε, χαρτογράφησε και το φωτογράφησε.

Οι εξερευνήσεις των σπηλαιολόγων στους ορεινούς όγκους έφεραν στο φως πολλά σπήλαια, που τα περισσότερα είναι καταβόθρες, η μεγαλύτερη από αυτές κείτεται στις παρυφές του βουνού Σκοτεινή, (παρακλάδι της Δίρφυς) και είναι ίσως η μεγαλύτερη γνωστή καταβόθρα της Ελλάδας με χοάνη διαμέτρου 1,5μ, που βρίσκεται στο βάθος του τεράστιου σπηλαίου και συγκεντρώνει τα νερά του ποταμού που δε βρίσκουν διέξοδο. Η θέα της σε ύψος 650 μ. και απόσταση 2,5 χλμ ΒΔ του χωριού Μανίκια. Ένας χωματόδρομος 4χλμ. προς το φράγμα οδηγεί στην πηγή Ψούχρη και μετά από πεζοπορία είκοσι λεπτών βρίσκεται η είσοδος του σπηλαίου που πραγματικά είναι εντυπωσιακή λόγω του ότι δέχεται τα νερά του ποταμού. Επιπλέον το σπήλαιο αποχετεύει όλη την ορεινή λεκάνη στην οποία βρίσκεται.Το φράγμα Σέτα-Μανίκια έχει κατασκευαστεί στον ποταμό των Μανικίων και εκβάλει στην καταβόθρα-σπήλαιο.

Αυτούς τους επιβλητικούς βράχους της περιοχής των Μανικίων επέλεξε Γαλλική αποστολή που ασχολείται με τον εναλλακτικό τουρισμό, αφού πρώτα διαπίστωσε την καταλληλότητά τους, για να ετοιμάσει ένα από τα μεγαλύτερα αναρριχητικά πεδία της Ευρώπης. Γάλλοι αναρριχητές ετοίμασαν εθελοντικά ήδη εκατοντάδες πίστες έχοντας τελικό σκοπό τη δημιουργία περίπου 2000. Έτσι η περιοχή θα μπει στον παγκόσμιο αναρριχητικό χάρτη και θα αποτελέσει πόλο έλξης για αναρριχητές από όλο τον κόσμο συγχρόνως με άλλες δράσεις. Στην περιοχή θα δημιουργηθούν τα πεδία αναρρίχησης, περιπατητικά μονοπάτια, διαδρομές ποδηλάτων βουνού και γενικότερα δράσεις εναλλακτικού τουρισμού.

                                                      Καταρράκτης Μανικιάτης

Στο χωριό Μανίκια αξίζει να επισκεφθεί κανείς έναν πολύ όμορφο καταρράκτη ύψους 25 μ.  Για να τον προσεγγίσουμε περπατάμε περίπου 45λ.επιλέγοντας 2 διαδρομές (τον προσεγγίζουμεκαι από τις δύο πλευρές που είναι αντικρυστές): μια που ξεκινάει κατά την είσοδό μας στα Μανίκια ή μια δεύτερη λίγα χλμ μετά και οι ντόπιοι έχουν σηματοδοτήσει τη διαδρομή με κόκκινα σημάδια. Στα πρώτα 20λ. δεν υπάρχει καθόλου σκιά κάτι που πρέπει να ληφθεί υπόψη τους καλοκαιρινούς μήνες και συνεχίζοντας τον χωματόδρομο χωρίς να στρίψουμε πουθενά φτάνουμε στο ποτάμι, όπου το μονοπάτι μας το διασχίζει πολλές φορές. Μετά από 45λ. από την στιγμή εκκίνησης φτάνουμε σε έναν εντυπωσιακό καταρράκτη και σε μια εντυπωσιακότερη βάθρα, που αν το επιτρέπει ο καιρός, απολαμβάνουμε το μπάνιο μας, μαζί με φανταστικές βουτιές στα κρυστάλλινα μπλε νερά της. Από την πρώτη διαδρομή περνάμε ένα όμορφο εκκλησάκι του Αγ. Ιωάννη και μέσα από καλλιεργήσιμα αγροκτήματα προσεγγίζουμε τον ποταμό και στη συνέχεια τον καταρράχτη.

Πολλοί καταφθάνουν εδώ είτε για αναρριχητικές δράσεις στον Κόστυλα, είτε για να διασχίσουν το φαράγγι βαδίζοντας παράλληλα με την κοίτη του ποταμού, είτε για να επισκεφθούν τα αξιοθέατα του τόπου.

Και αν η φύση εδώ μας μάγεψε με την ομορφιά της, ως άλλη Κίρκη, εμείς πρέπει να συνεχίσουμε το ταξίδι για τον τελικό προορισμό μας, την πηγή Κολέθρα.

                                                        Πηγή Κολέθρα

 Προχωρώντας παράλληλα με το ποτάμι προς την περιοχή των Κονιστρών και επιλέγοντας αριστερή κατεύθυνση, στη διασταύρωση, θα συναντήσουμε τη Βρύση, ένα όμορφο, περιποιημένο χωριό με πέτρινα σπίτια και αυλές γεμάτες πολύχρωμα λουλούδια. Σε απόσταση 1,5χλμ και κατά μήκος του ποταμού, ένας χωμάτινος δρόμος μας οδηγεί στον παλιό νερόμυλο του χωριού τη νεροτριβή που εξακολουθεί να λειτουργεί, καθώς και στο πανέμορφο τρίτοξο πέτρινο γεφύρι το οποίο γεφυρώνει το ρέμα που ξεκινά από την Κολέθρα και καταλήγει στον Μανικιάτη ποταμό.

Συνεχίζοντας λίγο πριν φτάσουμε στο χωριό Αγ. Βλάσιος, θα συναντήσουμε την Κολέθρα, σε υψόμετρο 60μ περίπου, κοντά στον οικισμό Λάκου, ενώ αναφέρεται και ως Κολέθρα Αγ. Βλασίου. Είναι μια μεγάλη πηγή που βρίσκεται στη ρίζα ενός επιβλητικού βράχου και βγάζει ορμητικά νερά. Ο βράχος μέσα του κρύβει ένα σπήλαιο ενώ γύρω του δημιουργεί ένα καταπράσινο βιότοπο. Η γύρω περιοχή είναι γνωστή ως ένα από τα πιο μεγάλα καρστικά πεδία της Ελλάδας με δεκάδες καταβόθρες και πηγές σε κοντινή απόσταση, κάτι που φανερώνει ότι ίσως αποτελούν ένα ενιαίο σύστημα. Η πηγή αποτελεί την ανατολική απόληξη της Δίρφυς, μαζεύει υπόγεια τα νερά του Μαυροβουνίου που υψώνεται στα δυτικά της κοντά στα 1190μ. και είναι από τις μεγαλύτερες πηγές της Εύβοιας με τα νερά της να υδρεύουν 11 χωριά της περιοχής. Η ποσότητα των νερών αλλάζει εποχικά.Τον χειμώνα και την άνοιξη δημιουργούν λίμνη, με τα νερά της να σχηματίζουν χείμαρρο, κυρίως μετά από νεροποντή. Το φθινόπωρο και κυρίως το καλοκαίρι που δε βγαίνουν νερά, η στάθμη του νερού πέφτει αρκετά και σχηματίζεται μια άδεια λεκάνη βάθους 10μ. περίπου. Ο χείμαρρος-ρέμα που σχηματίζεται κινείται προς τα νότια και μετά προς τα ανατολικά και περίπου 3 χλμ. μετά εκβάλλει στον Μανικιάτη.

Το σπήλαιο αυτό συχνά προσελκύει σπηλαιοδύτες.Η κατεύθυνσή του είναι βόρεια και οι σπηλαιοδύτες αντιμετωπίζουν λίγες δυσκολίες που κυρίως έχουν να κάνουν με τη χαμηλή ορατότητα. Είναι αρκετά ευρύχωρο, με πλατιές αίθουσες και μεγάλους διαδρόμους σε ύψος και σε πλάτος, ενώ η θερμοκρασία του κυμαίνεται στους 12οC. Σύμφωνα με αναφορές, η πηγή έχει εξερευνηθεί  στα 1989 κ' 1990 κατά τα πρώτα 300 μ. μήκος, από μέλη του ΣΠΕΛΕΟ. Περαιτέρω εξερεύνηση επιχειρήθηκε το 2007 κ’ το 2009 και κατάφεραν να φτάσουν σε μήκος 950μ. Έκτοτε πλήθος αποστολών έγιναν με αποτέλεσμα  να εξερευνήσουν ένα εξωπραγματικό μήκος 1500μ, και κατάφεραν το Πανελλήνιο ρεκόρ σιφωνίου.

Το σπήλαιο διαθέτει χλωρίδα και πανίδα, εκεί κυρίως που φτάνουν οι αχτίνες του ήλιου και συχνά συναντά κανείς μικρά χέλια και ψάρια, αποτελώντας πρόκληση για τους σπηλαιοδύτες.

Στο σημείο της πηγής  έχει δημιουργηθεί ένας μικρός χώρος δροσιάς και αναψυχής όπου μπορεί κάποιος να απολαύσει την πανέμορφη φύση. Από εκεί ξεκινά και ένα μονοπάτι 300μ., παράλληλο με τον χείμαρρο-ρέμα, που στο τέλος της διαδρομής του καταλήγει στη νεροτριβή για την οποία μιλήσαμε στην αρχή.

ΚΑΛΗ ΣΑΣ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ...