Η Εθνική Στρατηγική για τη Βία και την Παραβατικότητα Ανηλίκων

Ψηφιακή́ ενηλικίωση στα 15 έτη, αποβολές χωρίς ο μαθητής να τίθεται εκτός σχολικής ζωής και μοντέλο κοινωνικής εργασίας περιλαμβάνει μεταξύ άλλων η Εθνική στρατηγική για την Πρόληψη της Βίας και την Αντιμετώπιση της Παραβατικότητας Ανηλίκων.

Η παρουσίαση έγινε χθες, Δευτέρα 5 Μαΐου στο Μέγαρο Μαξίμου, παρουσία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη. Στην σύσκεψη παρουσιάστηκε επίσης η εφαρμογή Kids Wallet, που προσφέρει σε γονείς τη δυνατότητα να θέτουν όρια στη χρήση μέσων κοινωνικής δικτύωσης από τα παιδιά τους.

«Η ευαισθητοποίησή μας για το ζήτημα αυτό δεν είναι προϊόν μιας εφήμερης δημοσιότητας, αλλά μίας βιωματικής προσέγγισης την οποία έχουμε κι εμείς σαν γονείς πρωτίστως, ότι εδώ αντιμετωπίζουμε ένα πρόβλημα το οποίο είναι σύνθετο», τόνισε κατά την παρουσίαση ο Πρωθυπουργός. Όσον αφορά στο Kids Wallet, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέφερε: «Τι είναι ουσιαστικά το Kids Wallet; Ένα πλαίσιο είναι. Μπορείς να χρησιμοποιείς το Instagram μία ώρα την ημέρα, αναφέρω ένα παράδειγμα. Κανένα παιδί δεν μπορεί να μεγαλώσει χωρίς όρια και κανείς γονιός δεν μπορεί να αποστεί την ευθύνη να βάζει όρια στα παιδιά του. Γι’ αυτό και αυτή η συνεργασία είναι τόσο απαραίτητη και το Kids Wallet ένα πολύ καλό παράδειγμα του πώς ο γονιός μπορεί να συζητήσει μαζί με το παιδί ακριβώς το πλαίσιο των λογικών ορίων που πρέπει να μπορεί να βάλει στο παιδί του».

 

 

Δράσεις

Η Εθνική Στρατηγική, που καλύπτει την περίοδο 2025-2030, εντάσσεται και συμπληρώνει ένα ευρύτερο πλέγμα πολιτικών για την προστασία των παιδιών, όπως οι πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση του εθισμού στο διαδίκτυο, δράσεις κατά του σχολικού και του εξωσχολικού εκφοβισμού, οι προσλήψεις ψυχολόγων σε δημόσια σχολεία και υποδομές φιλοξενίας θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας.

Αποτελεί ένα συνολικό κεντρικό πλαίσιο πολιτικών και δράσεων για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της βίας και της παραβατικότητας ανηλίκων. Ειδικότερα, καλύπτει τόσο τη βία μεταξύ των ανηλίκων, γνωστή και ως συμμορίες ανηλίκων, όσο και την εμπλοκή των ανηλίκων, ως θύματα και θύτες, σε τέσσερις βασικές κατηγορίες βίας- ενδοοικογενειακή, ενδοσχολική, διαδικτυακή και κοινοτική (ρατσιστική, εξτρεμιστική, οπαδική), αλλά και την παραβατική συμπεριφορά των ανηλίκων (κλοπές, ληστείες, διαρρήξεις, ναρκωτικές ουσίες, κατοχή και χρήση όπλων κ.ά.).

Περιλαμβάνει 29 νέες πολιτικές, εκ των οποίων επτά εμβληματικές και πέντε οριζόντιες, 69 δράσεις, ενώ θεσπίζονται 38 δείκτες παρακολούθησης. Οι εμβληματικές πολιτικές είναι οι ακόλουθες:

1.         Εκπαιδεύοντας μη βίαιους πολίτες

2.         Θεσμοθέτηση και λειτουργία τεχνικού́ γυμνασίου

3.         Ενίσχυση της θετικής γονεϊκότητας

4.         Ψηφιακή ενηλικίωση στα 15 έτη, μηχανισμοί ελέγχου και ηλικιακή ταυτοποίηση χρηστών

5.         Πρόληψη και αντιμετώπιση της εξτρεμιστικής και ρατσιστικής βίας και της ρητορικής μίσους

6.         Ολιστική υποστήριξη και πρόληψη της δευτερογενούς θυματοποίησης των ανηλίκων

7.         Ένας κόμβος εξειδικευμένων υπηρεσιών για τους ανήλικους παραβάτες

Τι περιλαμβάνει

Πιο συγκεκριμένα, η νέα Εθνική Στρατηγική ουσιαστικά συνδέει τη δράση 10 Υπουργείων και πολλών φορέων. Αποσκοπεί στην πρόληψη και την αντιμετώπιση των έξι κύριων μορφών που λαμβάνει η βία: ενδοοικογενειακής, ενδοσχολικής, διαδικτυακής, εξτρεμιστικής, ρατσιστικής και οπαδικής, διασφαλίζοντας παράλληλα την εφαρμογή μιας φιλικής προς τα παιδιά Δικαιοσύνης.

Για την αντιμετώπιση της ενδοσχολικής βίας και του εκφοβισμού, ειδικότερα, προτείνεται μεταξύ άλλων η θεσμοθέτηση και πιλοτική λειτουργία τεχνικού γυμνασίου και η θεσμοθέτηση της αποβολής εντός σχολείου με προσφορά «κοινωνικής εργασίας». Ιδιαίτερη βαρύτητα δίδεται στην πρόληψη και αντιμετώπιση της εξτρεμιστικής και ρατσιστικής βίας και της ρητορικής μίσους, με την θεσμοθέτηση περιφερειακών συμβουλίων παιδιών και την ανάπτυξη τοπικών δικτύων πρόληψης παραβατικότητας.

Με γνώμονα τη φιλική προς τα παιδιά Δικαιοσύνη, προβλέπονται για τα μεν ανήλικα θύματα η θεσμική ανασυγκρότηση των Σπιτιών του Παιδιού, η γεωγραφική εξάπλωση και η περαιτέρω υποστήριξή τους, με κύριο στόχο την αποτροπή της δευτερογενούς θυματοποίησης. Για τους ανήλικους παραβάτες, προβλέπεται μεταξύ άλλων η δημιουργία διαλειτουργικής μονάδας φιλικής Δικαιοσύνης, με πρωτόκολλα ενεργειών σε κάθε στάδιο και εργαλεία ατομικής αξιολόγησης και εκτίμησης παραγόντων κινδύνου.

Για την εξάλειψη της ενδοοικογενειακής βίας, δίνεται έμφαση στην καλλιέργεια της θετικής γονεϊκότητας. Προβλέπονται προγράμματα εκπαίδευσης, πρόληψης και υποστήριξης γονέων ή επίδοξων γονέων, με διαδικτυακά μαθήματα και δια ζώσης συμβουλευτική.

 

Μέτρα Υπουργείου Παιδείας

Τα μέτρα που εντάσσονται στην εθνική στρατηγική και θα υλοποιηθούν από το Υπουργείο Παιδείας είναι :

•           Η συστηματική αύξηση του αριθμού των ψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών, ώστε να μεγαλώσει χρονικά και ποιοτικά η παρουσία τους στα σχολεία. Ο αριθμός τους σήμερα ανέρχεται σε 4.226.

•           Αύξηση των συμβούλων εκπαίδευσης και έμφαση στην επιμόρφωση των εκπαιδευτικών που είναι επιφορτισμένοι με την αντιμετώπιση των περιστατικών ενδοσχολικής βίας. Ήδη από εκείνους έχουν επιμορφωθεί 22.663.

•           Παροχή αυξημένης νομικής προστασίας σε εκπαιδευτικούς που καταγγέλλουν περιστατικά ενδοσχολικής βίας, στα πρότυπα της αντιμετώπισης των επαγγελματιών που διαχειρίζονται περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας.

•           Καθιερώνεται η 11η Δεκεμβρίου (Παγκόσμια Ημέρα Παιδιού) ως ημέρα συνεκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης γονέων, εκπαιδευτικών και παιδιών. Επίσης, καθιερώνεται στην έναρξη κάθε σχολικής χρονιάς εκδήλωση στα σχολεία για τον σχολικό εκφοβισμό.

•           Αλλαγή της φιλοσοφίας και του στόχου της αποβολής. Το παιδί που παίρνει αποβολή δεν θα τίθεται εκτός σχολικής ζωής. Θα βρίσκεται μεν εκτός σχολικής τάξης, αλλά θα παρακολουθεί ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα.

•           ⁠Υιοθετείται το μοντέλο της προσφοράς κοινωνικής εργασίας. Όπως ανέφερε η Υπουργός, θα μπορεί το παιδί να συμμετάσχει σε κάποια κοινωνική δραστηριότητα ή να παρέχει βοήθεια (π.χ. σε κάποιον βρεφονηπιακό σταθμό).

•           Θα ενσωματωθεί μια καινοτόμος πρακτική που προβλέπει της διαμεσολάβησης μεταξύ συνομηλίκων (peer mediators).

 

Kids Wallet

Αναφορικά με την εφαρμογή Kids Wallet, πρόκειται για εργαλείο αποτροπής της διαδικτυακής βίας και δίνει τη δυνατότητα στους γονείς να θέτουν όρια ή και να μπλοκάρουν τη χρήση μέσων κοινωνικής δικτύωσης από τα παιδιά τους, είτε το παιδί έχει δική του συσκευή είτε χρησιμοποιεί το τηλέφωνο γονέα. Οι γονείς μπορούν να ενεργοποιήσουν προεπιλεγμένες ρυθμίσεις που καλύπτουν διαφορετικές περιόδους της ημέρας και της εβδομάδας (πχ τις σχολικές ώρες ή το Σαββατοκύριακο), ή να ετοιμάσουν εξατομικευμένο πρόγραμμα για τα παιδιά τους.

Παράλληλα, το Kids Wallet επιτρέπει την ταυτοποίηση του χρήστη, καθώς μπορεί να αποθηκεύσει την παιδική ταυτότητα. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η εφαρμογή έχει τη δυνατότητα να πιστοποιήσει την ηλικία του παιδιού όποτε συνδέεται σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, λύση που θα είναι ιδιαίτερα χρήσιμη ώστε να εφαρμόζονται αυτόματα ηλικιακά φίλτρα στο περιεχόμενο στο οποίο θα εκτίθενται οι ανήλικοι, αφού ολοκληρωθούν οι σχετικές ευρωπαϊκές διαπραγματεύσεις με τις πλατφόρμες.

Επιπλέον, χάρη στην ταυτοποίηση του χρήστη η εφαρμογή θα χρησιμοποιείται ως επιβεβαιωτικό της ηλικίας για αγορές σε φυσικά και ηλεκτρονικά καταστήματα, προκειμένου να μην μπορεί ένα παιδί να αγοράσει καπνικά προϊόντα ή αλκοόλ μέσα από ηλεκτρονικές πλατφόρμες.

Η ρύθμιση του Kids Wallet από τους γονείς είναι ιδιαίτερα εύκολη. Ο γονέας κατεβάζει την εφαρμογή και συνδέεται μέσω των προσωπικών του κωδικών στο Taxisnet. Στη συνέχεια, επιλέγει το προστατευόμενο μέλος και ταυτοποιεί τη συσκευή που χρησιμοποιεί το συγκεκριμένο μέλος. Μετά, μπορεί να προχωρήσει στις ρυθμίσεις για την πρόσβαση του παιδιού σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

To Kids Wallet τηρεί επίσης στοιχεία χρήσης, δίνοντας στους γονείς εύκολη πρόσβαση σε αναλυτικά στατιστικά δεδομένα για τον χρόνο που αφιερώνει το παιδί σε κάθε μέσο κοινωνικής δικτύωσης.

Οι γονείς μπορούν να βρουν αναλυτικές οδηγίες χρήσης στο σάιτ kidswallet.gov.gr. Η εφαρμογή είναι διαθέσιμη από σήμερα στις συσκευές με λειτουργικό iOS και τις επόμενες ημέρες θα είναι διαθέσιμη για συσκευές τύπου Android.

 

Συμμετείχαν

Η παρουσίαση της Εθνικής Στρατηγικής και του Kids Wallet έγινε παρουσία των Υπουργών:

•           Παιδείας και Θρησκευμάτων Σοφίας Ζαχαράκη

•           Προστασίας του Πολίτη Μιχάλη Χρυσοχοΐδη

•           Δικαιοσύνης Γιώργου Φλωρίδη

•           Κοινωνικής Συνοχής Δόμνας Μιχαηλίδου

•           Ψηφιακής Διακυβέρνησης Δημήτρη Παπαστεργίου

•           Επικρατείας Άκη Σκέρτσου

•           Αναπληρωτή Υπουργού Αθλητισμού Γιάννη Βρούτση

•           Υφυπουργού Υγείας Δημήτρη Βαρτζόπουλου.

Στην εκδήλωση συμμετείχε και η οκταμελής διεπιστημονική επιτροπή που εκπόνησε τη Στρατηγική. Επίσης έγιναν παρεμβάσεις από δύο μαθήτριες, την Ανθή και τη Λυδία, οι οποίες αναφέρθηκαν στις δικές τους εμπειρίες και παρουσίασαν το πρόβλημα της νεανικής παραβατικότητας από τη δική τους οπτική γωνία. Τον συντονισμό είχε ο Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ και Κυβερνητικός Εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης.